Müterafik kusur kelime anlamı itibariyle birlikte kusur / kusura katılım anlamına gelmektedir. Uygulamada trafik kazası sonucu ölüm tazminatı / destekten yoksun kalma tazminatı ile yaralanma tazminatı / maluliyet tazminatı davalarında zarar gören kişinin zararın meydana gelmesinde veya zararın artmasında etkisi olduğu hallerde müterafik kusur söz konusu olmaktadır. Müterafik kusur halinin bulunduğu durumlarda 6098 sayılı Borçlar Kanunu’nun 52. Maddesi uyarınca ölüm tazminatı / destekten yoksun kalma tazminatı ile yaralanma tazminatı / maluliyet tazminatlarından müterafik kusur indirimi yapılmaktadır.
Müterafik kusur indiriminin yapılabilmesi için;
• Zarar gören kişinin zararı doğuran fiile rızasının olması
• Zarar gören kişinin zararın doğmasında etkisinin olması
• Zarar gören kişinin zararın artmasında etkisinin olması gerekmektedir.
Borçlar Kanunu hükümlerinde ne kadar indirim yapılacağı açıkça belirtilmemiştir. Ancak Yargıtay içtihatlarında bu oran %20 olarak belirtilmiş olup uygulamada mahkemeler ve sigorta tahkim komisyonu tarafından da bu oran kabul görmüştür. Yapılacak olan ölüm tazminatı / destekten yoksun kalma tazminatı ile yaralanma tazminatı / maluliyet tazminatı hesaplaması sonucunda müterafik kusurun varlığı halinde %20 indirim yapılabilecektir.
Hangi durumlarda müterafik kusur indirimi yapılabilecektir?
Ölüm tazminatı / destekten yoksun kalma tazminatı ile yaralanma tazminatı / maluliyet tazminatı talepli davalarda kusura katılımın ya da kusuru arttıran bir sebebin varlığı olan her halde indirim yapılması mümkündür. Örnek vermek gerekirse alkollü olduğu bilinen sürücünün aracına binmek, emniyet kemerini takmamak, ehliyetsiz olduğu bilinen kişinin aracına binmek, motosiklete binildiğinde koruyucu ekipmanları kullanmamak, istihap haddi yani aracın yük ve yolcu miktarlarının aşılması halinde %20 oranında müterafik kusur indirimi yapılabilmektedir.
Ancak sayılan sebeplerin varlığı halinde mutlaka indirim yapılması gerekmektedir gibi bir söylem de yanlış olacaktır. Meydana gelen olayda fiil ile yaralanma arasında bir illiyet bağı yani neden sonuç ilişkisinin mevcut olması gerekmektedir. Örneğin kask kullanılmadığı esnada motosiklet ile yapılan trafik kazasında meydana gelen kafa yaralanmasında müterafik kusur indirimi yapılması mümkün iken yaralanmanın vücudun farklı bir bölgesinde olması halinde müterafik kusur indiriminin yapılması mümkün değildir. Müterafik kusur indiriminin yapılabilmesi için yaralanma ile fiil arasındaki bağlantının kurulması ve bunun ispatlanması şarttır.
Müterafik kusur hem yolculara hem de sürücüye ayrı ayrı uygulanabilecektir. Meydana gelen trafik kazasında yaralanmayı arttıracak her kusurlu hareket zarar görenin talep edebileceği tazminat miktarından müterafik kusur nedeniyle indirim yapılmasına neden olabilecektir. Bu sebeple meydana gelen zarar sonucu hesaplanacak tazminatlarda müterafik kusur indirimi yapılıp yapılmayacağı ve olayın özellikleri detaylı bir şekilde incelenmelidir.